در مطالب قبلی، سعی کردیم کمی راجع به زیرشاخه ها و جایگاه ژانر فانتزی در رسانه ها صحبت کنیم. اکنون به سراغ گونه ها، گروه ها، موجودات و مخلوقات فانتزی می رویم و در دنیای آنها غرق می شویم. با ما به این سفر بیایید!
در دنیای فانتزی همواره موجوداتی بوده اند که همه ی ما را شگفت زده کردند. موجوداتی مانند الف ها ، گرگینه ها و… که از قلب تخیلات نویسندگان برجسته بیرون آمده و روی ذهن و روح ما چنبره زدند. در این مطلب، به بررسی گونه ها، نژادها و مخلوقات فانتزی خواهیم پرداخت و راجع به آنها توضحیاتی منجمدکننده خواهیم داد!
عناصر شخصیتی و شکل گرفته ی فانتزی (مَجازها) به طور کلی به پنج زیرشاخه ی مجزا تقسیم بندی می شوند:
الف) موجودات و مخلوقات
ب) قبایل و کاراکترهای خاصه
ج) شاخه ی جادو
د) نژادهای فانتزی
هـ) اماکن و رخدادها
در اینجا، هر یک از پنج مورد بالا را به ترتیب مورد تحلیل قرار خواهیم داد و موضوع را برای شما بازتر خواهیم کرد.
الف) موجودات و مخلوقات
فرشتگان: این موجودات همواره در نقش خوب ظاهر می شوند اما گاهاً شخصیت تنبیه گر به خود می گیرند.
شیاطین: نقطه ی مقابل فرشتگان و منشأ شرارت ها و بدذاتی ها و فریب دادن انسان ها.
اژدهایان: موجودات افسانه ای و شگفت انگیزی که نقل هر داستانی هستند.
موجودات بدوی: موجوداتی که از چهار عنصر آب، هوا، خاک و آتش پدید آمده ان. (Nymph, Sylph, Pygmy, Salamander)
همزادها / از ما بهتران: موجوداتی که یک نسخه ی فرعی از انسان ها هستند و ممکن است روحیاتشان به یکدیگر بسیار نزدیک باشد.
پریان: موجودات روحانی و متافیزیکی که اغلب مؤنث هستند، شخصیت مثبت دارند و در قالب روح (فاقد جسم فیزیکی) ظاهر می شوند.
جنیان: برخلاف پریان، جن ها زاده ی شرارت هستند و در داستان های محلی همواره از آنها بعنوان بچه ی شیطان نام برده می شود.
گرگ نماها: پیچیده ترین و مرموزترین موجودات فانتزی که به نقل از فولکلورهای تخیلی، هنگام رؤیت ماه کامل (شب چهاردم) از پوست خود بیرون می جهند.
موجودات باستانی: این نوع موجودات که اکثراً دارای قدرت لایتناهی هستند و عظمت آنها در قالب کلمه نمی گنجد، در داستان های فانتزی “خدا” نامیده می شوند (خدا به کسی می گویند که صاحب تمام قدرت هاست و می تواند بر همگان حکومت کند. در اینجا، خدا با پروردگار فرق دارد.)
حوری ها: تعجب نکنید، اونا هم حوری دارن! طبق قصه های یونانی، حوریان، جانداران مؤنثی بودند که نیمی از نژادشان با حیوانات پیوند خورده بود؛ مانند هارپی ها. (البته موضوع حوری بسیار گسترده است و در هر فرهنگی از آن برداشت های متفاوتی می شود. اما معروف ترینش همین بود، نه اونی که خیلی ها فکر می کنند!)
ارواح: از دیرباز تا کنون، هستند افرادی که به روح اعتقاد داشته باشند! ارواح عضو جدایی ناپذیر داستان های فانتزی هستند؛ آنها متخصص بلند کردن موهای بدن ما هستند!
نامردگان: هر موجود زنده ای که به طریقی از دنیای آخرت و مرگ بازگردد، نامُرده است. زامبی ها و خون آشام ها از اعضای انجمن نامردگان هستند.
تک شاخ ها: این موجودات، چهارپایانی افسانه ای هستند که قدمت افسانه ای آنها به یونان باستان بر میگردد. تک شاخ ها همواره نمادی از امید، تحقق آرزوها و رهایی از چنگال ظلم بوده اند.
لولوها: همیشه یک موجود ترسناک در قصه ها هست که نمی توان آن را به چیزی تشبیه و یا آن را توصیف کرد. لولوها در این زمره قرار می گیرند. لولوها را دست کم نگیرید!
ب) قبایل و کاراکترهایی خاصه
وحشی ها: انسان های اولیه ی تمدن ندیده (Barbarian) که برای حل هر مشکل، دست به دامان وحشی گیری می شوند.
غارنشینان: نژادی پیشرفته تر و رو به تمدن تر از وحشی ها که موفق به نقاشی و خطاطی روی دیوار غارها شدند.
دوشیزگانِ در بند: همان دوشیزگان چشم آبی و فریبنده ی معروف که در زندانی اسیر می شدند و هرکس که می توانست او را نجات دهد با او ازدواج می کرد.
خدایان تاریکی: یک خدا، ارباب و یا ذی قدرت که از جنس پلیدی هاست و نسبت به زیردستانش خوی شیطانی دارد.
قهرمانان: نقش اول داستان های تخیلی که یک تنه به جنگ پلیدی ها رفته و در آخر سربلند بیرون می آید.
مادر فولادزره: شاید شنیدن این اسم برای شما جالب باشد. اما مادر فولادزره بر خلاف فرهنگ ما ایرانی ها که آن را لقبی برای مادرزن و مادرشوهر در نظر می گیریم!!! به جادوگری اتلاق می شود (که در فرهنگ عامه ی فرانسه) پدر و مادرش خدا هستند و او زاده ی یک خداست.
مجوسیان (رمال ها): شامل فالگیرها، کف بین ها، طالع بین ها، روح بازها و نقش بازیکن ها می شوند.
کارآگاهان سرّی: اینها هواره وظیفه ی رمزگشایی از راز جنایات و یا موجودات سرّی را بر دوش دارند. نمونه ی بی نظیرش: شرلوک هلمز معروف!
جادوگران: کسانی که واقعاً سحر و جادو می کنند و مانند رمال ها، Ringer یا Pretender نیستند!
ج) شاخه ی جادو (فرقه ی جادو بلدها)
جاندارپندارها: جادوگری که به هر چیز/کس بی جان و مُرده ای زندگی و روح می بخشد، و یا درواقع باعث می شود دیگران آن چیز/شخص را بصورت جاندار ببینند.
دیوشناس ها: که در اکثر جوامع به آنها جنگیر گفته می شود.
احضارکنندگان روح: همان هایی که روح خیلی ها را جلوی چشم ما می آورند و لازم هم نیست که حتماً جادوگر باشند!
افسون کنندگان: جادوگرانی که به اراده ی خود؛ شخص خاصی را افسون کرده تا آن شخص طبق خواسته ی کسان دیگری عمل کند و اختیارش دست خودش نباشد.
تغییرحالت دهندگان: جادوگرانی که خودشان را به شکل انواع و اقسام جانور در می آوردند تا شناخته نشوند. در داستان های هانسل و گرتل به کرّات به این موضوع اشاره شده است.
غیب گویان (از طریق ارتباط با اموات): کسانی که از عالم غیب برای انسان های نگون بخت خبر از امواتشان می آورند و هنوز هم که هنوزه در کشورهای جهان سوم و چهارم مشغول کاسبی و شیادی از ملت فلک زده هستند!
جادوگران تکنولوژیک: این جادوگران برای پیشبرد اهدافشان از انواع و اقسام ابزار مدرنیته مانند سیستم های مخابراتی، ماهواره ای و… استفاده می کنند و اعتقادی به آداب سنتی ندارند. شکارچی جادوگر با بازی وین دیزل را دیده اید؟!
دولت های جادوگر: بخدا ما روحمون هم بی خبره از این قضایا 🙂 البته بودن کسایی که در گذشته “هاله ی نور” و از این حرف ها می دیدن، ولی خب، بگذریم. ما گردنمون از مو باریک تره!
غول تشن ها (در قصه ها و فیلم هابیت به وفور یافت می شوند)
ارواح کوتوله (یا همان گنوم ها)
گابلین ها (در کلش آو کلنز به وفور یافت می شوند!!!)
گرملین ها (استاد آزار و اذیت)
نیمچه ها (نژادی از هابیت ها)
هاب گابلین ها (شبگردهای زشت و موذی)
کوبولدها (اجنه ی زیرزمینی در فرهنگ آلمان ها)
اُرک ها (گابلین های غول آسا)
غول های انسان نما
ترول ها (غولچه ها یا ریزغولک ها)
هـ) اماکن و رخدادها
جستجوها (مثال: در جستجوی دلتورا)
دنیاهای فانتزی (مثال: آردا)
شهرهای گمشده (مثال: آتلانتیس)
دنیاهای زیرزمینی (مثال: انیمه ی “سفر به آگارتا“)
دنیای میان ستارگان (مثال: آسترال پلنت)
جنگل نفرین شده
دنیای فانتزی دنیای شگفت انگیزی است که هرچه از آن بگوییم کم است. تمام مواردی که به آن اشاره شد را تقریباً همه ی مردم دنیا می شناسند و یا اسامی آنها را شنیده اند. فانتزی ریشه در فرهنگ عامه دارد و از فولک های بشری نشأت گرفته است. به همین دلیل است که تنوع این ژانر بی شمار است و تا صدها سال دیگر می توان راجع به عناصر آن داستان نوشت و فیلم ساخت. امیدوارم از این سلسله مطالب لذت برده باشید. احساس کردیم به عنوان یک نشریه که نام فانتزی را یدک می کشد، این مقالات در سایت ما جایشان خالی بود. با تلاش های بسیار این مطالب را گردآوری کرده و به سمع و نظر شما عزیزان رساندیم. امیدواریم از این مقاله و دو مقاله ی قبلی (شناخت ادبیات فانتزی و فانتزی در رسانه و مطبوعات) لذت برده باشید. سعی می کنیم هر ماه یک یا دو مطلب در رابطه با دنیای فانتزی برای شما عزیزان بنویسیم تا علاقمندان به این ژانر را شگفت زده کرده و کسانی که با این رَسته آشنایی ندارند را علاقمند کنیم.
مطلبتون خیلی خوب بو
تشکر از شما
واقعا خوب بود .. ممنون
تشکر از شما
خسته نباشید
جالب بود و مفید