چرا فیلم اسپات لایت مستحق اسکار بود؟

در این پست سعی داریم نکاتی را عنوان نماییم مبنی بر اینکه دلیل برنده شدن این فیلم در اسکار سال 2015 چه بود.

توجه :
% در این مطلب مباحثی عنوان می شود که ممکن است داستان را لو بدهد.%

فیلم سینمای اسپات لایت (به فارسی = افشاگر) امسال گوی سبقت را  از 7 فیلم دیگر ربود و برنده ی  جایزه ی اسکار بهترین فیلم و فیلمنامه شد.

فیلمنامه ای بر اساس داستان واقعی

موضوع کلی داستان ، موضوعی بود که در بسیاری از کشور ها یک خط قرمز محسوب شده و هر جای دنیا هم که رخ می داد ، “دستگاه حکومتی” اجازه ی انتشار عمومی آن را به هیچ وج صادر نمی کرد. “تجاوز به عنف به کودکان” آن هم توسط مقامات عالیرتبه ی مذهبی مسئله ای نیست که بشود به راحتی آن را در معرض اطلاع عموم گذاشت. اما عوامل این روزنامه از خواب و خوراکشان زدند تا این پرونده به سرانجام برسد. پرونده ای که بدواً تخمین زده می شد که شامل 13 کشیش فاسد در ایالت است و سپس کاشف به عمل آمد که 6 درصد از کل کشیش های بوستون پرونده ای در رابطه با تجاوز به کودکان در دادگاه های ایالتی دارند.

ریشه ی جرایم

نکته ی جالب تر ، اینجاست که مافیای کلیسا ها که عمدتاً کاتولیک بودند ، با اجیر کردن وکلا سعی بر سرپوش گذاشتن روی این موضوع داشتند اما سرانجام ، تلاش های بی وقفه ی تیم خیّر اسپات لایت ، روح حقانیت و انسانیت را به وکیل های مذبور دمیدند و باعث شدند که وکلا مستنداتی را علیه روحانیون در اختیارشان بگذارند.

سردبیر روزنامه این اجازه را داد که خبرنگارانِ ستون اسپات لایت ، با قربانیان و حتی کشیش های متجاوز مصاحبه هایی را ترتیب بدهند. طی یکی از مصاحبه هایی که با یکی از قربانیان انجام شد ، پاتریک که کشیش به او تجاوز کرده بود ، اظهار داشت که خانواده ی مذهبی اش ، کشیش ها را همانند خدا میدانستند و حتی وقتی موضوع برایشان علنی شد ، لب به اعتراض نگشودند زیرا بیشتر از آنکه از گزند اتهامات سیاسی بترسند ، از عواقب مذهبیِ آن هراس داشتند! یعنی به همین سادگی ، یک کودک معصوم ، قربانیِ دینداریِ کورکورانه ی یک خانواده ی مذهبی شد! آیا این داستان برای من و شما آشنا نیست…؟

یکی دیگر از دیالوگ هایی که بنده را تحت تأثیر قرار داد ، این بود که وقتی ریچل مک آدامز «ساشا فایفر» از یکی از کشیش ها پرسید چرا به کودکان تجاوز می کردید ؛ کشیش جواب داد که “در کودکی به خودم هم تجاوز شده بود.”

سوپراستارها ، عامل موفقیت

یکی از عوامل بزرگ این موفقیت ، حضور یک تیم کارکشته ، از کارگردان – تام مک کارتی- گرفته تا بازیگرانی که آنقدر در نقششان فرو رفته بودند که بیینده هم می توانست خستگی ناشی از تلاش های شبانه روزی آنها را بفهمد و درک کند. لیو شرایبر «مارتی بارون» علی رغم کمتر دیده شدن نسبت به سایر بازیگران ،  نقش کلیدی ای در موفقیت این فیلم داشت. وی در نقش یک مدیر تازه وارد ، خونسرد و مصمم بسیار عالی ظاهر شد و با الهام بخشی ای که به کارکنانش داد ، باعث شد یک پرونده ی خاک خورده و تقریباً فراموش شده – خواه ناشی از ترس از نظام سیاسی کشور یا غیره – دوباره به ورطه ی کار بیافتد و تأثیرگذار هم باشد.

مارک روفالو «مایک ریزندز» که برای مأموریت پوشش دادن حادثه ی 11 سپتامبر از شهر خارج شده بود ، پس از برگشت به بوستون مستقیماً از فرودگاه به دادگاه می رود تا پرونده های عمومیِ مربوط به این حوادث را مطالعه کند.

ساشا به علت گرفتاری چند شب بود که فرصت نمیکرد با همسرش شام بخورد.

رابی رابینسون برای جلب رضایت وکلا و روحانیون ملاقات هایی ترتیب می داد تا کار روی پرونده با سهولت بیشتر انجام شود.

نقطه ی اوج فیلم :

فیلم با هیجان زیر صفر شروع می شود و به همین خاطر شاید نیم ساعت اول حوصله تان را سر ببرد. اما مزد این شکیبایی این است که اواسط فیلم دوست ندارید فیلم تمام شود! روند داستان ، صعودی است و هرچه پیش می رویم ، قصه جذاب تر می شود و همذات پنداری ها پررنگ تر!

از نظر بنده ، نقطه ی اوج فیلم ، صحنه ای است که مارک روفالو (ریزندز) جلوی در کلیسا می ایستد و به صورت کودکان مظلوم و معصومی که در حال خواندن سرود دسته جمعی هستند می نگرد.

ضمن اینکه نباید از قصوری که این تیم بعد از افشای جریان 20 کشیش در سال 1993 در قبال جامعه انجام دادند چشم پوشی کرد. به هرحال ، موضوع تابو شکن این فیلم باعث شد یکی از معتبر ترین جوایز در عرصه ی سینما را از آن خود کند. موضوعاتی از این قبیل که به درد ها و نیاز های مردم و جامعه می پردازند ، حقا که لیاقت بهتر از اینها را دارند.

نگارش : سامان کتال